Erick Thiry: "Elke bedrijfsoverdracht zou succesvol moeten zijn ..."

Waarom heeft de Kamer van Koophandel besloten om zich bezig te houden met de kwestie bedrijfsoverdrachten?

Erick Thiry: Bedrijfsoverdrachten horen, net als vele andere etappes, bij de levencysclus van een bedrijf, maar Europese ondernemers zien het als een zeer vertrouwelijke kwestie. Ze vrezen dat wanneer ze er openlijk over praten, hun klanten, hun werknemers en zelfs hun leveranciers zich zorgen gaan maken. Geruchten verspreiden zich altijd snel. Bedrijfsleiders zien daarom de bekendmaking van het feit dat het bedrijf overgenomen zal worden als een groot 'gevaar'. Ze zijn terughoudend met het uitzoeken van informatie en bang om deel te nemen aan evenementen over het onderwerp uit angst om te worden herkend. Ze proberen het daarom voor zich te houden en het alleen te doen, met vaak met negatieve gevolgen voor het bedrijf. Zo beseffen zeven op de tien ondernemers niet dat de overdracht van een bedrijf voorbereiding vooraf vergt.

Dit maakt het erg moeilijk om de potentiële markt te bepalen. En dat is nou juist erg belangrijk. Als aan tien ondernemers wiens bedrijf niet officieel ter overname wordt aangeboden wordt gevraagd om met een potentiële koper te praten, zal bijna 60% van hen positief reageren!

De Hub Overdrachten bestaat al bijna drie jaar. Ik heb het voor de Kamer van Koophandel opgericht omdat ik vond dat het niet ondersteunen van de ondernemer in deze periode van zijn bedrijf een gemis was in onze 'levenscyclus' van het bedrijf. Hoe leg je een ondernemer die je sinds de oprichting van zijn bedrijf hebt begeleid, die je geholpen hebt te groeien, zijn klantenkring uit te breiden, toe te treden tot de internationale markt, ondersteuning hebt geboden bij kleine en grote problemen via onze COm (Centrum voor Ondernemingen in moeilijkheden), uit dat je niks voor hem kan betekenen als hij zijn bedrijf ter overname aanbiedt?

Hoe helpt u een ondernemer die contact met u opneemt precies?

E.T.: Onze taak als Kamer van Koophandel is het begeleiden van ondernemers. We helpen niet met de daadwerkelijke verkoop van het bedrijf, maar wij helpen de onderneming met de voorbereidingen. Er zijn genoeg bedrijven die kunnen helpen met de verkoop zelf. Het is onze taak om ondernemers te begeleiden bij zowel de afstoting als de overname van een bedrijf.

Wanneer een aannemer onze hulp vraagt bij de overdracht van zijn bedrijf, beginnen we met een audit, een diagnose die ons informeert over de activiteiten, het gedrag en de sterke en zwakke punten van de onderneming. Wij treden op als projectcoördinator, maar de deskundigheid wordt geleverd door onze partners, zoals Partena, Belfius, WCI, Actoria, en andere partners. We komen vervolgens met een reeks aanbevelingen voor de ondernemer die gericht zijn op de voorbereiding van het bedrijf op de overdracht, het aantrekkelijker maken van de onderneming om kopers aan te trekken en vooral ook om de verkoopprijs te optimaliseren. Zo begint de begeleiding van een onderneming, deze kan afhankelijk van de uit te voeren taak een periode van drie jaar in beslag nemen. Sommige bedrijven waarvan de omzet al meerdere jaren aan het dalen is en die negatieve uitkomsten hebben vereisen bijvoorbeeld een langere voorbereidingstijd waarbij het opnieuw ontwikkelen van bedrijfsactiviteiten nodig kan blijken.

Gedurende deze voorbereidende werkzaamheden gaan we ook op zoek naar kopers. The Hub Overdrachten beschikt over bijna vierhonderd potentiële kopers waarvan de financiële middelen variëren van € 200.000 tot € 40.000.000 aan eigen kapitaal. Voor hen geldt een zeer vergelijkbare aanpak, we ontvangen deze bedrijven, bestuderen hun profiel, hun verwachtingen en de toegevoegde waarde die zij het bedrijf kunnen bieden. Als een van de bedrijven die we in portefeuille hebben overeenstemt met de kenmerken van het bedrijf dat onze hulp ingeroepen heeft voor een overname, organiseren we een bijeenkomst tussen deze bedrijven. Het is onze missie om de duurzaamheid van het bedrijf en de kwaliteit van de overname te garanderen, en om de ondernemer-koper te helpen bij het opnieuw laten groeien van het bedrijf en zo nieuwe banen te creëren. Het is een omvangrijke maar erg boeiende missie.

Wat kenmerkt de ondernemers die u benaderen en hun bedrijf willen afstoten?

E.T.: Er is veelal sprake van een belangrijk emotioneel aspect. Vaal is het de omgeving van de ondernemers die hen aanspoort om de zaak te verkopen om zo van een welverdiend pensioen te kunnen genieten. Maar de ondernemer die twintig, dertig of veertig jaar van zijn leven aan zijn bedrijf heeft gewijd wil niet per sé stoppen, van de ene op de andere dag zijn activiteiten staken,  afgesneden worden van zijn netwerk. Deze ondernemers gaan dus vaak tegen hun zin in over tot de verkoop van hun bedrijf. Het komt ook regelmatig voor dat eigenaars een verkeerd idee van de waarde van hun bedrijf hebben, ze overschatten de waarde en zijn des te meer teleurgesteld als de evaluatie wordt opgemaakt.

Ik zorg ervoor dat ik heel duidelijk ben tegenover de ondernemer die ons benaderd over hoe de zaak ervoor staat. Ik denk dat dit de beste manier is om hen te laten beseffen hoe de situatie precies is. Ik ben hier niet om bedrijven te helpen met het verkopen van hun bedrijf, maar om ze te helpen bij de overdracht ervan. Ik ben van mening dat ze goed advies nodig hebben en dat we ze erop attent dienen te maken wanneer ze iets doen dat niet voordelig voor hen is.

Welke andere activiteiten biedt u Brusselse ondernemers?

E.T.: Wij organiseren conferenties zonder deelnemerslijsten of badges, exclusief voor ondernemers die hun bedrijf willen verkopen en kopers. Vier keer per jaar kunnen ondernemers waarvan hun bedrijf reeds is overgenomen dankzij zogenaamde 'discussiepanels' hun ervaringen en de problemen waar ze tegenaan zijn gelopen delen. De potentiële kopers worden uitgenodigd om deel te nemen aan een 'speeddating' die een eerste contact tussen een twintigtal ondernemers mogelijk maakt met het oog op een toekomstige samenwerking. Vaak nemen kopen ze het liefst met zijn tweeën of drieën vanwege psychologische of financiële redenen of omdat ze elkaar aanvullen. Ze kunnen presentaties van naamloze vennootschappen bijwonen om een koper te vinden. Dit maakt het mogelijk om het overdrachtsproces voor bepaalde bedrijven te versnellen.

Wat is uw relatie met de andere diensten van de Kamer van Koophandel?

E.T.: Sinds begin 2017 hebben we in samenwerking met onze internationale afdeling met succes diensten voor buitenlandse investeerders ontwikkeld. Via verschillende missies kunnen buitenlandse bedrijven, die zich door middel van een bedrijfsovername zich in België willen vestigen, geïdentificeerd worden. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer een Nederlands uitzendbureau uit wil breiden in België door het overnemen van een uitzendbureau in België. Wij kunnen op dergelijke verzoeken reageren. We benaderen ondernemers die hun bedrijf willen afstoten dan op proactieve wijze. We wachten er niet op dat ze contact met ons op nemen.

Wij zijn ook een nauwe samenwerking gestart met onze afdeling 'Starter', die helpt jonge starters bij het opstarten van hun bedrijf. Zodra hun businessplan gemaakt is, er marktonderzoek is gedaan, het product levensvatbaar is, er markt voor bestaat, hebben deze jonge ondernemers middelen nodig om te kunnen ontwikkelen en te groeien. Wetende dat 30% van de kopers in onze Hub Overdrachten geïnteresseerd is in het investeren in een jonge onderneming, stellen wij hen regelmatig aan onze beste starters voor.

Omdat 30% van onze investeerders ook bereid zeggen te zijn om te investeren in een bedrijf dat in moeilijkheden verkeert, hebben we een constructieve relatie met onze dienst COm (Centrum voor Ondernemingen in moeilijkheden) opgebouwd. Dit maakt het mogelijk om informatie aan onze kopers en investeerders te verstrekken wanneer we zijn benaderd door een bedrijf dat in financiële moeilijkheden verkeert én interessant is om er weer bovenop te helpen.

Werkt u ook aan andere projecten?

E.T.: De Hub Overdrachten wil graag enkele specifieke aspecten van de overdracht ontwikkelen.

Begin 2018 willen beginnen met het verstrekken van informatie over de overname van bedrijven door werknemers in de vorm van een coöperatie. Een groot aantal bedrijven, vooral kleine bedrijven, zijn namelijk niet verkoopbaar omdat ze bestaan uit slechts één baas (bijvoorbeeld een loodgieter of elektricien) die met een arbeider of leerking werkt. Zonder baas heeft een dergelijk bedrijf weinig nut meer. Voor een koper die niet noodzakelijkerwijs het bedrijf, haar klanten, producten en techniek kent, is het overnemen van een dergelijke zaak lastig. De werknemer die tien jaar lang met zijn baas in het bedrijf heeft gewerkt zou een perfecte kandidaat zijn om de onderneming over te nemen, maar hij beschikt meestal niet over de nodige middelen. We moeten controleren of de Belgische wet dit soort overnames mogelijk maakt, of we het gemakkelijker kunnen maken door middel van fiscale voordelen of speciale financieringen en we moeten in ieder geval werknemers informeren over het bestaan van deze mogelijkheid. Dit zou deel uit kunnen maken van de toekomstige werkzaamheden van de Hub Overdrachten. 

Wij willen tevens samenhang ontwikkelen via het ondernemerschap. Brusselse ondernemers zijn erg divers zowel op het gebied van geografie, generatie als geslacht. Maar, maar liefst 90% van degenen die ons benaderen zijn mannen. Wij willen graag een bijdrage leveren aan het ontwikkelen van ondernemerschap door vrouwen. Sommige van onze potentiële investeerders zijn slechts 30 jaar, terwijl anderen pas na carrière te hebben gemaakt bij grote ondernemingen zich willen toewijden aan hun eigen project. Wij willen laten zien dat het ondernemerschap een samenhang tussen deze verschillende profielen is.

Wat is na bijna 3 jaar uw oordeel?

E.T.: Het informeren van ondernemers gedurende de afgelopen drie jaar heeft een zichtbaar effect. Aan het begin van haar bestaan ​​werd er voornamelijk door ondernemers van minimaal 65-70 jaar gebruik gemaakt van de Hub Overdrachten. Nu worden we benaderd door bedrijfsleiders van 55-57 jaar die zich ervan bewust zijn dat een succesvolle overname een voorbereidingsperiode van twee à drie jaar vergt, wanneer het management nog de nodige energie heeft om aan de toekomst van het bedrijf te werken.

We behandelen momenteel de dossiers van een klein veertigtal bedrijven. Gezien de voorbereidingstijd die nodig is voor een succesvolle overdracht, staan we ​​nog maar aan het begin van onze activiteiten. In 2017 hopen we te hebben bijgedragen aan de verkoop van ten minste zes bedrijven die op dit moment de laatste onderhandelingen voeren. Deze cijfers zullen nu elke jaar stijgen, gezien we de essentiële voorbereidingstijd reeds zijn gepasseerd.

Wil u meer weten over bedrijfsoverdracht?

Hub Overdrachten, 1819.brussels en talrijke andere partners organiseren van 23 tot 27 oktober de Week van de Bedrijfsoverdracht.

Heel wat ontmoetingen, conferenties en workshops staan op touw en zijn gratis toegankelijk. Ontdek het volledige programma op http://www.1819.be/nl/weekvandebedrijfsoverdracht

Interview door Catherine Aerts