Wil je tijdens de kantooruren computercursussen organiseren die enkel voor 50-plussers zijn bestemd? Of een quotum instellen voor de aanwerving van personen met een handicap? Voortaan is er nu een rechtskader aanwezig om positieve acties in je bedrijf op te starten.
Het Koninklijk Besluit van 11 februari 2019 tot bepaling van de voorwaarden inzake positieve acties voorziet sinds 11 maart 2019 een rechtskader voor maatregelen van positieve acties.
Wat is de bedoeling?
Positieve actie kan je zien als een reeks maatregelen om de nadelen die verband houden met beschermde criteria (oa leeftijd, gender, geloof, politieke overtuiging, taal, huidige of toekomstige gezondheidstoestand, sociale afkomst, huidskleur) te voorkomen of te compenseren. Doel is om de gelijkheid van kansengroepen in de praktijk te bewerkstellingen. Voorbeelden zijn: het organiseren van wervingscampagnes of het voorbehouden van stageplaatsen voor specifieke kansengroepen, het promoten van vacatures voor kandidaten uit een doelgroep en sollicitatiebegeleiding.
Positieve actiemaatregelen kunnen een inbreuk vormen op het principe van gelijke behandeling. Je riskeert dan de anti-discriminatiewetgeving te overtreden. Maar het KB maakt actiemaatregelen voor kansengroepen nu dus mogelijk zonder te handelen in strijd met het discriminatieverbod.
Voorwaarden
Een positieve actiemaatregel kan je maar onder strikte voorwaarden toepassen. Zo moet er sprake zijn van een kennelijke ongelijkheid waarvan het bestaan aangetoond wordt, onder andere op basis van statistisch materiaal. De maatregel is erop gericht deze ongelijkheid weg te werken en moet evenredig zijn. Dat betekent dat de aangewende middelen passend en noodzakelijk zijn.
Een positieve actie moet vervolgens tijdelijk zijn (met een maximum van 3 jaar) en stopgezet worden van zodra de beoogde doelstelling is bereikt. Tot slot mag de maatregel rechten van anderen niet onnodig beperken. Elk van deze elementen moeten aan bod komen in het uitgewerkte actieplan (model in bijlage van het KB).
Actieplannen voor de privésector
Het Koninklijk Besluit laat toe om tot positieve actie over te gaan, wanneer dit de aangewezen manier is om de sociale achterstelling van bepaalde kansengroepen op de arbeidsmarkt weg te werken. De nieuwe regelgeving is enkel van toepassing in de privésector. Zowel sectoren als ondernemingen kunnen initiatief hierin nemen.
De maatregel van positieve actie moet opgenomen zijn in een positief actieplan. Dit plan moet worden opgesteld hetzij via een collectieve arbeidsovereenkomst, hetzij via een toetredingsakte waarin de voorwaarden m.b.t. de positieve acties zijn bepaald. In dit laatste geval (het opstellen van een toetredingsakte) moet de werkgever het model invullen dat is bijgevoegd aan het Koninklijk Besluit en moet hij een specifieke procedure naleven.
Het positieve actieplan (vastgelegd hetzij door een collectieve arbeidsovereenkomst, hetzij door een toetredingsakte) moet ter goedkeuring worden voorgelegd aan de minister van Werk. Na goedkeuring geldt het plan als overeenstemmend met de non-discriminatiewetgeving.
Meer info kan je bekomen bij je sociaal secretariaat.