Het uitvindingsoctrooi

Wat is een octrooi ?

Een octrooi of patent is een tijdelijk exclusief verbodsrecht op een uitvinding dat door de overheid wordt verleend in ruil voor het bekendmaken van die uitvinding.

Om dit recht te verkrijgen, moet de uitvinding wel voldoen aan een aantal strikte en cumulatieve voorwaarden. De uitvinding moet :

• nieuw zijn, dat wil zeggen dat ze nog niet tot de huidige stand van de techniek behoort. Op de datum waarop de aanvraag voor het eerst wordt ingediend, mag ze ook niet bekend zijn bij het grote publiek, in eender welke vorm (schriftelijk, mondeling, gebruik);

• het resultaat zijn van uitvinderswerkzaamheid, dat wil zeggen dat ze voor een deskundige niet op een voor de hand liggende wijze voortvloeit uit de stand van de techniek;

• geschikt zijn voor industriële toepassingen dwz het voorwerp van de uitvinding moet in eender welke sector, ook de landbouw, kunnen worden geproduceerd of gebruikt;

Het octrooi zorgt er dus voor dat derden uw uitvinding niet kunnen exploiteren. Wenst u als octrooihouder de uitvinding niet zelf, of slechts binnen bepaalde domeinen, te exploiteren, dan kan u onderhandelen over gebruikslicenties die extra inkomsten voor uw bedrijf kunnen genereren. Voor ondernemingen kan het bezitten van octrooien inderdaad soms interessanter zijn als strategie tot waardecreatie dan als het veiligstellen van een exclusief gebruiksrecht.

Octrooibescherming: procedures

Octrooibescherming wordt niet automatisch verleend. Een octrooi dient u dus aan te vragen. De verwerving van het octrooi gebeurt via een neerleggingsformaliteit. Daarbij zijn drie procedures mogelijk

U hebt hierbij de keuze tussen :

• een Belgisch octrooi, wanneer u slechts bescherming wil voor het Belgische grondgebied,
• een Europees octrooi, wanneer u in meerdere Europese landen bescherming wenst,
• een internationale octrooiaanvraag, wanneer u ook buiten Europa uw uitvinding wenst te beschermen.

Afhankelijk van de keuze die u maakt, moet u een andere procedure volgen, én, niet onbelangrijk, meer of minder kosten dragen.

In België is de Dienst voor de Intellectuele Eigendom (DIE) van de FOD Economie  het contactpunt voor al deze procedures.  Wanneer het gaat om een Europees octrooi, kan de aanvraag ook rechtstreeks worden ingediend bij het Europees Octrooibureau.

Twee tips:

• Voordat u start met de procedures en uitgaven doet voor de opmaak en indiening van een octrooiaanvraag, moet u zich informeren over de bestaande situatie.  Doe een anterioriteitsonderzoek in de online octrooidatabanken.  Misschien bestaat er al een octrooi waarin uw eigen uitvinding geheel of gedeeltelijk voorkomt, wat uw stappen nietig zou maken.  Bovendien zou het bestaan van een dergelijk octrooi de industriële en commerciële exploitatie van uw eigen uitvinding kunnen beperken en zelfs belemmeren.  Hierbij is het ook onontbeerlijk dat u bestaande beschermingsmaatregelen controleert.  De nodige tools om een anterioriteitsonderzoek te doen vindt u op de sites van de instellingen die gespecialiseerd zijn in het beschermen van de intellectuele eigendom.
   
• Laat u adviseren door een professional.  Uiteraard kunt u de octrooiaanvraag zelf opstellen en indienen bij de bevoegde instantie.  Maar een octrooigemachtigde kan waardevolle informatie bieden bij de opmaak van het octrooi en zo uw kansen maximaliseren om het octrooi te verkrijgen.  Deze persoon kent ook de procedures tot in de kleinste details en zal u kunnen bijstaan in de contacten met de instanties die belast zijn met de analyse van uw aanvraag.