Vzw's kunnen een beroep doen op zelfstandigen om specifieke diensten te verlenen zoals adviesdiensten, of voor technische of tijdelijke opdrachten. Dit geeft vzw's extra flexibiliteit, omdat ze ad hoc medewerkers kunnen inschakelen en dus geen personeel op langere termijn moeten aanwerven.
Wat betekent dit voor de vzw en voor de zelfstandige medewerker?
Voor de zelfstandige
De zelfstandige medewerkers werken voor de vzw op basis van een dienstverleningsovereenkomst. Ze reiken facturen uit voor hun diensten en moeten niet dezelfde regels naleven als werknemers in loondienst: zelfstandigen werken zelfstandig, zonder dat ze zich moeten houden aan een arbeidsreglement, vaste werkuren of een loonschaal.
Belangrijk hier is dat zelfstandigen volledig verantwoordelijk zijn voor het administratieve beheer van hun activiteit. Dat betekent dat ze socialezekerheidsbijdragen, belastingen en eventueel btw moeten betalen. Meer informatie over het statuut van zelfstandige vind je hier.
Voor de vzw
Als de vzw de enige klant is van de zelfstandige, kan er een probleem zijn van 'schijnzelfstandigheid'. Als er een duidelijke hiërarchische relatie is tussen de zelfstandige en de vzw - bijvoorbeeld als de zelfstandige nauwkeurige instructies krijgt en niet zelfstandig werkt - kan zijn of haar samenwerking geherclassificeerd worden als werk in loondienst. Zo'n herclassificering heeft grote sociale en fiscale gevolgen voor de vzw, onder meer regularisaties met terugwerkende kracht.
De vzw ontvangt een factuur van de zelfstandige, die ze in haar boekhouding opneemt. Als de vzw niet btw-plichtig is, is ze onder bepaalde voorwaarden verplicht om aan het einde van het boekjaar een fiscale fiche 281.50 aan de belastingadministratie voor te leggen.
Speciale gevallen
Bestuurders (raad van bestuur)
In principe hebben bestuurders geen speciaal statuut. Ze worden echter beschouwd als bedrijfsleiders die onder het sociaal statuut van zelfstandige vallen, als de volgende twee voorwaarden vervuld zijn:
- De vzw verricht winstgevende activiteiten en is onderworpen aan de vennootschapsbelasting;
- De bestuurder wordt vergoed voor zijn of haar mandaat.
Leden (algemene vergadering)
Leden van een vzw zijn vrijwilligers en krijgen dus geen vergoeding.
Ze kunnen echter andere taken binnen de vzw uitvoeren die niet specifiek tot hun takenpakket als lid behoren. In dat geval kunnen ze die opdrachten op zelfstandige basis uitvoeren: ofwel als bestuurder, ofwel als dienstverlener.
Alternatief: payrollstructuren
De vzw kan met iemand samenwerken via een payrollstructuur (Smart, Tentoo, Merveille, Amplo, Paypro Services). Zo kan de vzw iemand 'tewerkstellen' zonder daadwerkelijk een werknemer op haar payroll te hebben, en kan de medewerker factureren zonder het statuut van zelfstandige aan te nemen.
Concreet betekent dit dat de medewerker eigenlijk een werknemer is van de payrollstructuur. Hij of zij factureert de vzw voor bewezen diensten via het ondernemingsnummer van de payrollstructuur.
Waar kun je nog terecht?
Heb je een vraag over het zelfstandigenstatuut? Het team van hub.info is er om je te helpen!