De maatschap

De kenmerken van de maatschap

OPRICHTERS

Om een maatschap te vormen, zijn er minstens twee vennoten, “maten” genoemd, nodig.  Je gaat tussen partners een samenwerking aan en legt de specifieke afspraken vast in een maatschapsovereenkomst.

KAPITAAL

Er is geen minimumkapitaal of financieel plan vereist om een maatschap op te richten. Elk van de maten brengt iets in. Dat kan geld zijn, maar evengoed werk, knowhow, goederen of klanten. Alles wat je inbrengt wordt onmiddellijk collectieve eigendom van alle maten. Eventuele winsten kunnen vrij worden verdeeld onder de leden.

De maatschap is een personenvennootschap. Dat wil zeggen dat de personen die de maatschap vormen belangrijker zijn dan het kapitaal dat ze inbrengen. De aandelen van een maatschap kunnen dan ook niet zomaar worden overgedragen, daarvoor is altijd het akkoord van de andere aandeelhouders nodig.

GEEN RECHTSPERSOONLIJKHEID

Onder het nieuwe vennootschapsrecht is de maatschap de enige vennootschapsvorm zonder rechtspersoonlijkheid. Technisch gezien is de maatschap dus geen aparte persoon en heeft ze geen eigen vermogen. Alles wat de maatschap verdient, uitgeeft, bezit, doet, moet doen ... wordt rechtstreeks toegerekend aan het collectief van de vennoten. En dat heeft voor- en nadelen.

AANSPRAKELIJKHEID

Stel: de maatschap heeft een schuld van 1.000 euro. Elke maat moet uit eigen zak mee betalen volgens de afgesproken verdeelsleutel voor de maatschap. Maar ... dat is een interne kwestie waar schuldeisers geen rekening mee hoeven te houden. Zij hebben namelijk het recht om beslag te leggen op het persoonlijk vermogen van één enkele maat voor het totaalbedrag van 1.000 euro. Ook al bracht die persoon maar één euro in. 
Vind je dat risico te groot? Overweeg dan de oprichting van een bv, cv of nv. 

Wanneer is een maatschap de beste keuze? 

De maatschap wordt vaak gebruikt voor vermogensbeheer en successieplanning. Ouders richten vaak een maatschap op om op een fiscaal voordelige manier hun vermogen over te dragen aan hun kinderen, zonder de controle over dat vermogen te verliezen.

De maatschap kan ook worden gebruikt om samenwerkingsverbanden tussen vrije beroepers vorm te geven.

Een maatschap oprichten

Om een maatschap op te richten, kan je een beroep doen op je boekhouder, notaris of advocaat. Met hun hulp kan je een oprichtingsakte opstellen die is aangepast aan je maatschap. Deze stap is weliswaar niet verplicht: je kan een maatschap oprichten met een onderhandse overeenkomst, waarvoor de tussenkomst van een notaris niet is vereist. Voor een maatschap hoef je ook geen statuten neer te leggen bij de Ondernemingsrechtbank.

Zodra je maatschap is opgericht, moet je ze laten opnemen bij de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO) via een erkend ondernemingsloket. De maatschap krijgt dan een ondernemingsnummer en bepaalde informatie wordt openbaar gemaakt. Het kapitaal en de inbrengen blijven privé.

Tip: heb je nood aan discretie? Dan kan je een zaakvoerder benoemen om de maatschap te vertegenwoordigen. Enkel zijn of haar naam zal dan zichtbaar zijn in de KBO, de vennoten blijven anoniem. Geef de maatschap dan ook een naam, zo niet zullen de namen van alle oprichters worden gebruikt voor de naam van de maatschap. 

Conclusies

VOORDELEN

• Er is geen minimumkapitaal vereist.
• Omdat er geen rechtspersoonlijkheid is, zijn er weinig formaliteiten en kosten bij de oprichting.
• De partijen kunnen heel flexibele afspraken maken, zoals rond winstverdeling en controle.
• De maatschap is bovendien gemakkelijk te ontbinden.
• De maatschap hoeft geen sociale zekerheidsbijdragen te betalen, omdat ze fiscaal transparant is. Of in technische woorden: ze zijn niet onderworpen aan de vennootschapsbelasting of aan de belasting voor niet-inwoners.

NADELEN

• Je bent verplicht om een (doorgaans vereenvoudigde) boekhouding bij te houden voor je maatschap.
• De oprichters zijn elk onbeperkt hoofdelijk aansprakelijk.